การแยกข้อเท็จจริงและข้อคิดเห็นต้องพิจารณาว่าส่วนใดเป็นเรื่องจริงที่พิสูจน์ได้ และส่วนใดเป็นความคิด ความรู้สึก หรือการคาดคะเน ข้อเท็จจริงมีลักษณะความเป็นไปได้ สมจริง มีหลักฐานเชื่อถือได้ และสมเหตุสมผล ในขณะที่ข้อคิดเห็นมักแสดงความรู้สึก การคาดคะเน การเปรียบเทียบ หรือข้อเสนอแนะ
ข้อเท็จจริง
- ลักษณะ: เป็นเรื่องจริงที่เกิดขึ้นตามที่เป็นอยู่ สามารถพิสูจน์ได้
- ลักษณะเฉพาะ:
- มีความเป็นไปได้
- มีความสมจริง
- มีหลักฐานที่น่าเชื่อถือ
- มีความสมเหตุสมผล
- ตัวอย่าง: “จังหวัดน่านอยู่ทางภาคเหนือของไทย” เพราะเป็นข้อมูลที่สามารถตรวจสอบได้
ข้อคิดเห็น
- ลักษณะ: เป็นความเห็น ความรู้สึก หรือการตีความของผู้พูดที่สอดแทรกอยู่ในเนื้อหา
- ลักษณะเฉพาะ:
- เป็นข้อความที่แสดงความรู้สึก
- เป็นข้อความที่แสดงการคาดคะเน
- เป็นข้อความที่แสดงการเปรียบเทียบ อุปมาอุปไมย
- เป็นข้อความที่เป็นข้อเสนอแนะ
- ตัวอย่าง: “จังหวัดน่านมีภูมิประเทศที่สวยงามน่าอยู่” เพราะเป็นการแสดงความรู้สึกและทัศนคติของผู้พูด